Türkçe Ücretsiz E-kitap Kaynakları

Dünyada e-kitap (e-book) olması gereken yere ulaştı. Neredeyse piyasaya çıkan her kitap hem basılı hem de e-kitap olarak okurların ilgisine sunuluyor. Yakında yalnızca e-kitap olarak piyasaya sürülen kitaplar da göreceğimizden herhalde hiç kimsenin kuşkusu yoktur. Hem düşük maliyetli hem de yazarına daha çok kazandıran bir sistem çünkü e-kitap sistemi. E-kitap teknolojisi Türkiye'de de yavaş yavaş ivme kazanıyor, fakat hâlâ emekleme döneminde olduğunu söylemek yanlış olmaz. Konuyla ilgili daha fazla bilgi edinmek isteyenler "E-kitap Nedir, Nasıl Okunur?" başlıklı yazıya da bir göz atmak isteyebilirler. Bu yazının amacı, ücretsiz e-kitap edinebileceğiniz kaynaklar hakkında genel bilgi verip bazılarını tanıtmaya çalışmak.

E-kitap denince aklımıza ne geliyor? Bu sorunun cevabını bulabilmek için internette ufak bir araştırma yaptım. Sonuç, bir kafa karışıklığının hüküm sürdüğü yönünde oldu. Bu kapsama giren pek çok şeyi aşağıda sıralamaya çalıştım:

1. Kağıda basılmış bir kitabı tarayıp, elde edilen resim dosyalarını PDF'e çevirerek elde edilen PDF dosyası.
2. Kağıda basılmış bir kitabı taradıktan sonra OCR programından geçirip ortaya çıkan metin üzerinde hiçbir düzeltme yapmadan oluşturulan TXT ya da PDF dosyası.
3. Bir metnin HTML formatında bir web sayfası olarak sunulması.
4. Yukarıda, ikinci seçenekte belirtilen dosyanın bir program yardımıyla ePUB ya da Mobipocket formatına çevrilmesiyle elde edilen e-kitap dosyası. 
5. Orijinal metni bulunan (MS Word ya da Quark Express formatında) bir dokümanın PDF'çevrilmesiyle elde edilen dosya.
6. idefix, D&R gibi şirketler tarafından satılan, profesyonel olarak düzenlenmiş ePUB dosyası.

Bu listenin 2., 3. ve 4. sırasında bulunan seçenekler, okuduğuna önem veren hiçbir okurun itibar etmemesi gereken, baştansavma hazırlanmış, güvenilirlikleri oldukça kuşkulu şeyler. Ne yazık ki çeşitli forumlarda, bloglarda karşımıza çıkan "e-kitap"ların çoğu bu şekilde hazırlanıyor (yapılan işin yasal olmamasını şimdilik bir kenara bırakıyorum). Böyle bir kitabı okumaya -eğer çok sabırlıysanız- 10 sayfadan fazla dayanamazsınız.

Listenin birinci sırasındaki seçenek, hiç olmazsa diğerleri gibi yazım ve düzenleme hataları barındırmadığından, kitap sayfasının tam bir kopyası olduğundan güvenilir kabul edebilecek bir yöntem. Yine de dosya boyutunun büyüklüğü, resim kalitesinin bozukluğu, dosya içinde arama yapmanın imkânsızlığı gibi nedenlerle pek çok okurun temkinli yaklaşacağı bir seçenek.

Listenin son iki sırası ise, güvenerek okuyabileceğiniz, basılı kitapla arasında fark olmayan seçeneklerden oluşuyor. Bunlar genellikle PDF, HTML ya da ePUB formatında bulunabilen kitaplar. İnternette bu türden kitapların ücretsiz olarak bulunabileceği bazı kaynakları araştırmaya başladığımda bu kadar zorlukla karşılaşacağımı ummuyordum. Ama her yerin niteliksiz forum paylaşımları tarafından parsellendiğini fark etmem uzun sürmedi. Bulabildiklerimi paylaşmak istiyorum.

AltKitap

AltKitap yıllardır PDF formatında kitaplar yayımlıyor. Tamamı özgün kitaplardan oluşan yayınevi seçkisine ulaşmak için sisteme üye olmanız (ücretsiz) yeterli. Ömer Madra, Ayfer Tunç, Enis Batur, Yekta Kopan, Murat Gülsoy gibi yazarların kitaplarına ücretsiz (ve yasal) olarak AltKitap'tan ulaşabilirsiniz. Kitaplar DRM'siz olduğundan paylaşmanızın önünde de hiçbir engel bulunmuyor.

idefix

E-kitap teknolojisinin Türkiye'deki öncülerinden idefix,bu teknolojinin yaygınlaşmasına katkıda bulunmak için okurlarına bazı kitapları ücretsiz olarak sunuyor. Yapmanız gereken şey basit: idefix'e üye olup Mobil Kitaplık uygulamasını cep telefonunuza ya da tablet bilgisayarınıza (iPhone, iPad, Android) kurduğunuzda kitaplığınıza otomatik olarak idefix'in seçtiği 8 adet kitap yükleniyor. Bu 8 kitap içerisinden en az 1-2 tanesinin size de hitap edeceğinden eminim. Bu kitapların tamamı DRM'li olduğundan yalnızca kendinize ait cihazlarda okuyabilirsiniz.

Ne yazık ki bulabildiğim güvenilir Türkçe e-kitap siteleri bundan ibaret. Bunların dışında çeşitli forum ve portallarda paylaşılan kitaplardan da kabul edilebilir kalitede olanlar çıkabiliyor, fakat virüs gibi yayılan bu dosyaların ilk kaynaklarını bulamadığım için bir tavsiyede bulunmak istemiyorum. İnsan düşünmeden edemiyor: TÜBİTAK gibi, Devlet Kitapları Genel Müdürlüğü gibi kâr amacı gütmeyen kurumlar karanlık odalardan çıkıp teknolojinin gereklerini yerine getirseler, kataloglarında bulunan binlerce basılı kitabı e-kitap olarak (elbette düşük fiyatlarla) piyasaya sürseler fena mı olur? Özellikle Türkiye'de bilimin ve teknolojinin öncüsü olmakla övünen TÜBİTAK'tan bunu beklemeye hakkımız olduğunu düşünüyorum.

Gutenberg Project gibi İngilizce kaynakları bu yazının dışında tutmak istedim, zira internetteki en büyük ücretsiz İngilizce e-kitap kaynaklarını artık bilmeyen kalmadı. Eğer İngilizceyle probleminiz yoksa, Türkçe kaynaklardan önce bunlara yönelmenizi öneririm. Profesyonel kalitede hazırlanmış, okuma keyfinize saygı gösteren pek çok nitelikli kitabı ücretsiz ve yasal olarak bu kaynaklardan edinebilirsiniz. Wirginia Woolf'un kitaplarının da artık kamusal alanda olduğunu hatırlatmakla yetineyim.