İşlemci hızlarının giderek yükselmesiyle birlikte diz üstü bilgisayarların sıklıkla aşırı ısınmadan kaynaklanan sorunlar yaşadığına tanık oluyoruz. Eğer bilgisayarınız bir süre sorunsuz çalıştıktan sonra durduk yere kapanıyorsa ve tekrar açtığınızda öncekine göre daha kısa sürede kapanıyorsa, fan sürekli olarak en yüksek hızda dönüyorsa, diz üstü bilgisayarınızın klavyesi zaman zaman dokunmayı güçleştirecek kadar ısınıyorsa, sizin de aşırı ısınma sorununuz var demektir. Bu belirtilerin yanı sıra başka belirtiler de olabileceği gibi yukarıdaki belirtilerin tamamı bir arada görülmeyebilir. Kısaca bu durumda yapılabilecekler üzerinde duralım.NOT: Burada anlatılanlar bilgi amaçlı olup, yazar ve site burada sözü edilen yöntemleri uygulamanızdan kaynaklanacak hasarlar konusunda sorumluluk taşımamaktadırlar. Buradaki önerileri uygulamak tamamen sizin sorumluluğunuzdadır.
Fan ve soğutucu
Isınma probleminde ilk şüphelenilecek yer bilgisayarın fanı ve soğutucusudur (heat sink). Dizüztü bilgisayarların sürekli olarak masa üstü gibi düzgün ve sert yüzeylerde kullanılması gerekir. Eğer bilgisayarınızı kumaş yüzeylerde, yatakta vb. kullanıyorsanız fanın aşırı kirlenmiş olması mümkündür. Kimi durumlarda fanın temizlenmesi aşırı ısınma problemini ortadan kaldırabilir. Eğer bilgisayarınızı açmak konusunda kendinizi çok rahat hissetmiyorsanız önce fanı dışarı açıldığı bölümlerden bir elektrikli süpürgeyle temizlemeye çalışabilirsiniz. Bu yöntemin işe yaradığı durumlar olmuştur. Eğer bu işe yaramazsa laptop'ınızın içini açmanız gerekebilir (her laptop'ın fanına başka biçimlerde ulaşıldığından, bu işe girişmeden önce laptop'ınızın fanına nasıl ulaşabileceğinizi araştırmanızı öneririz).Fanı temizlemek her zaman yeterince işe yaramaz. Bazen işlemciyle soğutucu arasında bulunan termal macun (thermal paste, thermal grease) işlevini kaybettiğinden bu macunu da değiştirmek gerekebilir. Bunu yapmak çok zor olmasa da fanı temizlemekten biraz daha fazla dikkat ister. Soğutucuyu işlemcinin üstünden kaldırdığınızda bu macunun akmış ya da kurumuş olduğunu görebilirsiniz. Bu bölgeyi alkollü ve yumuşak bir bezle (ya da alkollü kağıt peçeteyle) iyice temizleyin. Alkol kısa zamanla buharlaşarak kuruyacaktır. Bundan sonra aldığınız yeni termal macunu çok ince bir tabaka halinde ve homojen biçimde işlemcinin üstündeki bölgeye sürün. Macunu akıtmamaya dikkat etmeniz gerekiyor. İşlemciyle soğutucu arasındaki hava boşlukları işlemcinin daha fazla ısınmasına neden olacağından macunun homojen dağılması önemlidir. Eğer bu konuda kendinize güvenmiyorsanız bu işlerden anlayan birinden yardım almanız önerilir.
Pil
Bilgisayarınızın pili ömrünün sonuna yaklaşmışsa, aşırı ısı üretiyor olabilir. Sorunun kaynağının pil olup olmadığını öğrenmek için yapmanız gereken tek şey dizüstü bilgisayarınızı pilsiz çalıştımak. Bilgisayarınızı kapatın, fişini çekip soğumasını bekleyin. Daha sonra bilgisayarınızın altında bulunan düğme ve kilitleri açarak pili yerinden çıkarın. Bilgisayarınızın fişini takıp çalıştırın. Isınma sorununuz ortadan kalkıyorsa, yeni bir pil almanın zamanı gelmiş demektir. Bir başka seçenek de bilgisayarınızı pilsiz kullanmak olabilir. Bu durumda, dizüstü bilgisayarınız masaüstü bilgisayar gibi elektrikler kesildiğinde kapanacağından veri kaybetme olasılığınız daha yüksek olacaktır.Performans ayarları
Hem Intel hem de AMD işlemcilerin saat hızlarını dinamik olarak ayarlamalarını sağlayan özellikleri vardır. Bu özellikler BIOS'tan ve bilgisayarın güç ayarlarından (Denetim Masası -> Güç Seçenekleri, Control Panel -> Power Options) değiştirilebilir. Eğer bu ayarlar maksimum performansa ayarlıysa bu ayarı maksimum pil ömrü biçiminde değiştirmenizin yararı olabilir. Bu değişikliği nasıl yapacağınız laptop'ınızdaki işlemciye, BIOS'a ve işletim sistemine göre değişiklik gösterir. İkide bir kapanan bir bilgisayardansa yavaş çalışan bir bilgisayar yeğdir.Buna ek olarak bilgisayarınızın ekran parlaklığını azaltmak da belki sorunun azalmasını sağlayabilir.
Bilgisayarın pozisyonu
Her ne kadar diz üstü bilgisayarların adı diz üstünde kullanılabileceğini imâ ediyorsa da, böyle bir kullanım aşırı ısınma sorunlarına neden olabilir. Bunun gibi, bilgisayarınızı düz ve sert bir masa yüzeyi yerine yatak, koltuk gibi daha yumuşak yüzeylerde kullanmanız fanın hava almasını sağlayan girişleri kapatabileceğinden hem aşırı ısınmaya hem de bilgisayarınızın fanının çok hızlı kirlenmesine neden olur. Bu nedenle zorunlu haller dışında bilgisayarınızı bu biçimde kullanmamalısınız. |
| Soğutucular bilgisayarınızın aşırı ısınma sorununu çözmenize yardımcı olabilir. |
Ayrıca bkz.: Soğutucular Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Yazılım
İşlemciye (CPU) fazla yüklenen yazılımlar ve bilgisayarınıza bulaşan virüsler de ısınmaya neden olabilir. Bu nedenle, işe güvenilir bir virüs tarama programını kullanarak bilgisayarınızı dip bucak taramakla başlamalısınız. Sorun virüsten kaynaklanmıyorsa, kullandığınız işletim sistemi, video işleme programları, tarayıcınızdan izlediğiniz flash videolar, sistem kaynaklarını sonuna dek kullanan bilgisayar oyunları ve başka bazı yazılımlar işlemciyi yoğun bir şekilde kullanıyor olabilirler. Böyle durumlarda işlemciyi daha az yoran yazılımlara yönelmek sorunu belirli ölçülerde hafifletebilir. Söz gelimi Windows 7 yerine Windows XP kullanmak ya da bilgisayarınıza yükte hafif bir GNU/Linux işletim sistemi kurmak sorunun çözümünde yardımcı olabilir.Hazır eliniz değimişken diskinizin bölümlenmesine (fragmentation) de kesinlikle göz atmalısınız. Windows ile birlikte gelen ücretsiz bir yazılım olan "Disk Defragmenter"ı kullanarak sabit disk bölümlenmesini düzenlemek birkaç ayda bir yapılması gereken yararlı bir işlemdir.
Ayrıca bkz.: Yavaş Bilgisayarınızı Yazılım Temizliğiyle Hızlandırın
Tasarım
Bazen aşırı ısınmanın esas nedeni yanlış tasarımdır. Ne kadar önlem alırsanız alın tasarımdan kaynaklanan bu sorunun önüne geçemezsiniz. Yukarıda sayılan önlemler sorunu hafifletmekte yardımcı olabilir, ama tasarım sorunlarını kesinlikle çözmeyecektir. O nedenle yeni bir laptop almadan önce bu sorunun yaşanıp yaşanmadığı konusunda forumlara bir göz atmak, diğer kullanıcıların yaşadıklarını okumak aydınlatıcı olacaktır. Bu sorunu garanti süresi içinde yaşarsanız, aldığınız firmaya mutlaka bildirin ve hatta yapabilirseniz başka bir modelle değiştirmelerini ya da paranızı iade etmelerini talep edin.İlgili Yazılar: